Za grudzień możesz nie płacić składki na ubezpieczenia społeczne – to teoretycznie proste zdanie rodzi sporo pytań. Ale ten wpis je zbiera i opracowuje, więc zapraszam do rozwiewania wątpliwości!
Zajmie się tym doradca podatkowy Grzegorz Gębka, sam jestem od lat jego klientem odnośnie obsługi księgowej – jeśli to nie Twoja pierwsza wizyta na mojej stronie, możesz też kojarzyć go z wpisów o Polskim Ładzie, tarczach antykryzysowych czy wypełnianiu PIT. Od następnego akapitu – tekst jest jego. A ja na koniec napisałem „gdzie poklikać” i parę linków.
Poniżej krótki opis nowego rozwiązania, jakim są tzw. wakacje składkowe. Przepisy je formułujące weszły w życie od 1 listopada 2024 r. W dużym skrócie, w oparciu o nie przedsiębiorca będzie mógł raz w roku (za jeden miesiąc) nie płacić swoich składek na ubezpieczenie społeczne (składki te opłaci budżet państwa). Wiadomo, rozwiązanie sensowne bo można nieco zaoszczędzić. Niemniej jednak mam nieodparte wrażenie, że po raz kolejny z jednej strony obciążenia rosną z roku na rok (tak też będzie w 2025 r.), z drugiej strony rządzący mówią nam: „zobaczcie dajemy wam”. Co nam dają? W ogólnym rozrachunku z roku na rok zabierają coraz więcej i to niezależnie od obecnie rządzącej opcji politycznej. Wyłącznie na marginesie można dodać, że takie rozwiązania coraz bardziej komplikują nasz system, prowokują także dodatkową pracą, którą najczęściej przejmują biura księgowe i żądają za to wynagrodzenia. Wynagrodzenie to ponoszą natomiast beneficjenci wprowadzanych rozwiązań.
Powracając do konkretów. To o czym każdy powinien pamiętać: jeśli w 2024 r. chcesz skorzystać z wakacji składkowych, masz czas na złożenie wniosku tylko do 30 listopada 2024 r. W przypadku, w którym przegapisz ten termin, skorzystasz z wakacji składkowych najwcześniej w 2025 r.
Poniżej zamieszczamy odpowiedzi na 40 najczęściej pojawiających się pytań związanych z zagadnieniem wakacji składkowych. Część z nich wskazał czat GPT jako pytania najczęściej zadawane na forach internetowych. Kolejne pytania to już nasza inwencja. Jeśli coś jest niejasne, macie inne pytania. Piszcie. Postaramy się pomóc.
1. Czym są wakacje składkowe w ZUS?
To możliwość uzyskania zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za jeden, wybrany miesiąc w roku kalendarzowym. Składki te zostaną sfinansowane z budżetu państwa.
2. Kto może skorzystać z wakacji składkowych?
Przedsiębiorcy wpisani do CEIDG, w tym także wspólnicy spółek cywilnych, a także komornicy sądowi, którzy w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku zgłaszali do ubezpieczeń nie więcej niż 10 osób (w tym siebie) oraz spełniający określone kryteria przychodowe.
3. Jakie warunki trzeba spełnić, aby uzyskać zwolnienie ze składek?
Jednocześnie przedsiębiorca musi spełniać następujące warunki:
– w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku przedsiębiorca podlegał ubezpieczeniom społecznym (np. brak zwolnienia ze składek społecznych w pierwszym miesiącu podlegania pod preferencyjne składki ZUS po skorzystaniu z ulgi na start), a osób ubezpieczonych było nie więcej niż dziesięć (w tym przedsiębiorca, wliczamy pracowników, zleceniobiorców – z wyjątkiem uczniów i studentów do 26. roku życia, osoby współpracujące; nie wliczamy osób, które pobierają zasiłek macierzyński, przebywają na urlopie wychowawczym lub bezpłatnym);
– w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku o zwolnienie roczny przychód przedsiębiorcy nie przekraczał równowartości 2 milionów euro lub przedsiębiorca nie osiągnął żadnego przychodu w ostatnich dwóch latach kalendarzowych;
– w okresie od początku roku kalendarzowego do dnia złożenia wniosku i w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca nie wykonywał działalności na rzecz byłego pracodawcy.
4. Czy wakacje składkowe obejmują wszystkie składki ZUS?
Zwolnienie dotyczy składek na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz dobrowolne chorobowe, a także na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Nie obejmuje składki na ubezpieczenie zdrowotne.
5. Czy składka zdrowotna jest objęta wakacjami składkowymi?
Nie. Będzie ona płatna na dotychczasowych zasadach.
6. Czy z wakacji składkowych skorzystają przedstawiciele wolnych zawodów?
Tak. Nie ma żadnych przeciwwskazań, aby przedstawiciele wolnych zawodów takich jak: radcy prawni, adwokaci, lekarze, lekarze dentyści korzystali z wakacji składkowych.
7. Czy wniosek można złożyć tylko elektronicznie?
Wniosek można złożyć wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem ZUS PUE (eZUS).
8. Kiedy należy złożyć wniosek o zwolnienie ze składek 2024 r.?
Jeśli chcesz skorzystać z wakacji składkowych w 2024 r. musisz złożyć wniosek w okresie 1-30 listopada 2024 r. W innym wypadku nie skorzystasz z wakacji składkowych w 2024 r.
9. Czy można wybrać dowolny miesiąc na wakacje składkowe?
Tak, z zastrzeżeniem powyżej, które dotyczy 2024 r. Tu wniosek wymagany jest między 1-30 listopada.
10. Kiedy należy złożyć wniosek o wakacje w kolejnych latach?
Wniosek należy złożyć w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym z wakacji będziemy korzystać.
11. Czy nie składając wniosku o wakacje w 2024 r. wyklucza to możliwość aplikowania o ulgę w latach następnych?
Nie ma takiej zależności. Można korzystać z wakacji dowolnie. Maksymalnie raz w roku.
11. Czy podczas wakacji składkowych można prowadzić działalność i wystawiać faktury?
Tak. Nie ma żadnych przeciwskazań ku temu, aby w okresie korzystania z wakacji składkowych prowadzić działalność gospodarczą, uzyskiwać przychody i wystawiać faktury.
12. Czy w trakcie wakacji składkowych trzeba jechać na wakacje?
Nie 🙂 Niemniej jednak wszystkie dostępne badania wskazują na to, że przedsiębiorcy w Polsce powinni częściej odpoczywać. Więc może to dobry moment na oderwanie się od pracy.
13. Czy w trakcie wakacji składkowych działalność gospodarcza powinna być zawieszona?
Nie.
12. Czy przedsiębiorca zatrudniający pracowników może skorzystać z wakacji składkowych?
Tak. Wakacje składkowe obejmą jednak wyłącznie składki tego przedsiębiorcy – nie jego zatrudnionych pracowników. Składki za pracowników należy opłacić w standardowym terminie.
13. Czy zwolnienie ze składek dotyczy również składek za pracowników?
Nie.
14. Jakie są konsekwencje podatkowe skorzystania z wakacji składkowych?
Będzie to przychód podatkowy. Na szczęście wprowadzono odpowiednie regulacje, zgodnie z którymi nie zapłacimy od tego przychodu podatku.
15. Czy przedsiębiorca z zadłużeniem w ZUS może ubiegać się o wakacje składkowe?
Tak. Ewentualne zadłużenie nie wpływa na możliwość korzystania z wakacji składkowych.
16. Czy korzystanie z wakacji składkowych wpływa na prawo do zasiłku chorobowego?
Nie.
17. Czy można zrezygnować z wakacji składkowych po złożeniu wniosku?
Tak. Do momentu jego rozstrzygnięcia przez ZUS.
18. Jakie dokumenty są potrzebne do złożenia wniosku o zwolnienie ze składek?
Wypełnia się wniosek RWS. To jest podstawa. Natomiast może być konieczne zaświadczenie albo oświadczenie o uzyskanej w ostatnich 3 latach pomocy de minimis.
19. Czy wspólnicy spółek cywilnych mogą skorzystać z wakacji składkowych?
Tak. Wówczas limity zgłoszonych do ubezpieczeń osób liczone są bezpośrednio dla poszczególnych wspólników, a nie spółki cywilnej. Co to oznacza? Spółka może zatrudniać np. 50 osób, ale sam wspólnik nikogo. Wówczas może korzystać z wakacji składkowych.
20. Czy przedsiębiorca korzystający z „ulgi na start” może ubiegać się o wakacje składkowe?
Nie, ponieważ przy uldze na start nie istnieje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, a te tylko podlegają zwolnieniu.
21. Czy przedsiębiorca rozliczający się na tzw. preferencyjnym ZUS (z kodem 057000) może korzystać z wakacji składkowych?
Tak.
22. Czy przedsiębiorca rozliczający się w ramach tzw. małego ZUS Plus może korzystać z wakacji składkowych?
Tak.
21. Czy zwolnienie ze składek jest traktowane jako pomoc de minimis?
Tak. ZUS wyda zaświadczenie o wysokości udzielonej pomocy.
22. Jakie są limity przychodu uprawniające do skorzystania z wakacji składkowych?
W co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku o zwolnienie roczny przychód przedsiębiorcy nie przekraczał równowartości 2 milionów euro lub przedsiębiorca nie osiągnął żadnego przychodu w ostatnich dwóch latach kalendarzowych
23. Czy przedsiębiorca prowadzący działalność sezonową może skorzystać z wakacji składkowych?
Nie ma przeciwwskazań. Niemniej jednak musi być zgłoszony do ubezpieczeń społecznych w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o wakacje składkowe.
24. Czy wakacje składkowe dotyczą również składek na Fundusz Pracy?
Tak, aczkolwiek zwolnienie z opłacania tych składek jest finansowane z innego źródła, niż zwalniane z opłacania składki na ubezpieczenie społeczne.
25. Czy można skorzystać z wakacji składkowych więcej niż raz w roku?
Nie.
26. Czy przedsiębiorca na ryczałcie może ubiegać się o zwolnienie ze składek?
Tak
27. Czy forma opodatkowania PIT ma wpływ na wakacje składowe?
Nie. Niezależnie od wybranej formy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych, można korzystać z wakacji składkowych.
28. Czy opłacanie VAT wpływa na możliwość korzystania z wakacji składkowych?
Nie ma to żadnego przełożenia czy przedsiębiorca opłaca VAT, czy jest z tego podatku zwolniony.
29. Jakie są terminy rozpatrywania wniosków o wakacje składkowe przez ZUS?
Wniosek powinien być rozpatrzony co do zasady przed datą przypadającą na opłacenie składek o zwolnienie których wnioskowaliśmy.
28. Czy zwolnienie ze składek wpływa na wysokość świadczeń macierzyńskich?
Nie.
29. Czy przedsiębiorca prowadzący działalność w formie spółki jawnej może skorzystać z wakacji składkowych?
Nie. Nie jest on osobą wpisaną jako prowadząca działalność gospodarczą w CEIDG. Nie spełnia definicji osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą.
30. Czy wakacje składkowe dotyczą również składek na ubezpieczenie wypadkowe?
Tak.
31. Jak złożyć wniosek o wakacje składkowe?
Wyłącznie za pośrednictwem platformy ZUS PUE (eZUS). Nie można złożyć wniosku w formie papierowej
32. Czy zwolnienie ze składek wpływa na wysokość przyszłej emerytury?
Nie. składki za miesiąc objęty zwolnieniem są finansowane z budżetu państwa, co zapewnia ciągłość ubezpieczenia i nie wpływa negatywnie na wysokość przyszłych świadczeń.
33. Jaki symbol ma wniosek o wakacje składkowe?
Symbol tego wniosku to „RWS” (ZUS RWS)
35. Czy dostanę odpowiedź z ZUS o pozytywnie rozpoznanej sprawie?
ZUS po rozpatrzeniu wniosku w ciągu miesiąca poinformuje, czy zwolnienie zostało przyznane. Jeśli wystąpią braki formalne, wezwie do ich uzupełnienia. Przy częściowym zwolnieniu lub odmowie ZUS wyda decyzję. Informacje widoczne będą na platformie e-ZUS, przedsiębiorca ma otrzymać również wiadomość e-mail/SMS.
36. Mam podwyższoną podstawę wymiaru składek na pełnym ZUS. Czy mogę skorzystać ze zwolnienia?
Tak. Natomiast w miesiącu zwolnienia podstawa wymiaru ustalona jest w wysokości minimalnej.
37. W przyszłym roku kończę tzw. ulgę na start i przechodzę na preferencyjny ZUS. Czy mogę/będę mógł skorzystać z wakacji składkowych?
Będzie taka możliwość dopiero po przejściu na preferencyjne składki. Będzie można złożyć wniosek o zwolnienie, jeśli w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku opłacane były składki na ubezpieczenia społeczne. Jeśli np. od maja opłacane są preferencyjne składki, to dopiero w czerwcu będzie można złożyć wniosek o zwolnienie z lipcowych składek.
38. W przyszłym roku kończę opłacać preferencyjne składki i przechodzę na pełny ZUS. Czy mogę/będę mógł skorzystać z wakacji składkowych?
Tak. Korzystniej będzie skorzystać z wakacji składkowych po przejściu na wyższe składki. Będzie można skorzystać z ulgi już w pierwszym miesiącu po przejściu na tzw. duży ZUS.
39. Czy z wakacji składkowych w 2024 i 2025 r. należy korzystać miesiąc po miesiącu, tj. wniosek w listopadzie i w grudniu 2024 r.?
Nie ma takiego obowiązku, niemniej jednak wydaje się, że takie rozwiązanie jest sensowne (zakładając oczywiście, że u danego przedsiębiorcy nie zmienia się wówczas podstawa wymiaru składek, tj. np. przechodzi w grudniu z preferencyjnych składek na pełen ZUS). Czyli składając wniosek w listopadzie, korzystamy z wakacji składkowych w grudniu 2024 r. Natomiast składając wniosek w grudniu 2024 r., korzystamy z wakacji składkowych w styczniu 2025 r. Mamy temat załatwiony już na początku roku. Od razu stajemy się beneficjentem nowego rozwiązania. Kolejny wniosek będziemy mogli składać dopiero w grudniu 2025 r. i aplikować o zwolnienie na styczeń 2026 r.
40. Czy są jakieś powody, dla których nie warto korzystać z wakacji składkowych?
Jedynymi przypadkami, które przychodzą mi do głowy odnośnie braku sensu do wykorzystania tego rozwiązania, to przypadku gdy (najczęściej kobiety w ciąży) mamy podwyższoną dobrowolnie wysokość składek, licząc na wyższe świadczenie. Wówczas faktycznie skorzystanie z wakacji składkowych psuje wyliczenia (i pewnie je zaniża) odnośnie świadczenia, które planujemy uzyskać. W innych wypadkach nie widzę powodów, dla których mielibyśmy z wakacji nie korzystać. To czysty zysk. Natomiast tak jak pisałem, nie jestem wielkim zwolennikiem takich mechanizmów. Obciążenia przedsiębiorców z roku na rok rosną. Nie zatrzymają ich wakacje składkowe. Mają one ostudzić emocje związane właśnie z ciągłymi podwyżkami. Więcej do budżetu co do zasady wpłacamy niż z niego uzyskujemy.
To z powrotem ja, Tomek Palak – bo Grzesiek już skończył „mówić”. Ale pewnie odpowie na Twoje pytanie, jeszcze raz polecam kontakt z nim – na przykład tędy.
Ja od siebie dodam kroki, co trzeba poklikać w zusowskim portalu. Po kolei: logujesz się, potem „płatnik”, „dokumenty i wiadomości”, „dokumenty robocze” i”utwórz nowy”. Wniosek nazywa się RWS i go wybierasz, a potem „utwórz dokument” – czytasz info i wybierasz „dalej” kilka razy czasem uzupełniając danymi itp. Pod koniec naciśnij „zapisz” oraz „utwórz i przejdź dalej”, a potem już podpisać i wysłać. Powodzenia!
Na koniec trochę linków, które mogą się przydać:
https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/ou710
https://www.zus.pl/-/wakacje-sk%C5%82adkowe-zwolnienie-z-op%C5%82acania-sk%C5%82adek-zus
