Może sły­sza­łeś, że Gra­żyna Wolsz­czak wygrała ze Skar­bem Pań­stwa sprawę „o smog”. Jeśli chcesz poznać odpo­wie­dzial­nych za nią prawników i poznać ich spo­sób na wygraną oraz kulisy sprawy – zapra­szam.

Spraw­cami suk­cesu sprawy są rad­co­wie prawni Rado­sław Gór­ski oraz Oskar Lipiń­ski. Z jed­nym z nich, mec. Lipiń­skim, znam się oso­bi­ście już od lat. 🙂 Dzia­ła­li­śmy wspól­nie w Euro­pej­skim Sto­wa­rzy­sze­niu Stu­den­tów Prawa ELSA Poland – on w ELSA Szcze­cin, ja w ELSA Gdańsk. Dziś chciał­bym Ci przedstawić bli­żej jego i tę „smo­gową” sprawę, więc Oskar odpo­wie na kilka pytań.

Jak sprawa się roz­po­częła, jak tra­fili do Was ludzie zain­te­re­so­wani „pozwa­niem pań­stwa za smog”?

Sprawa roz­po­częła się, gdy do Kan­ce­la­rii zwróciła się o pomoc pani Kata­rzyna Anku­do­wicz, aktorka tele­wi­zyjna i teatralna, będąca już wcze­śniej w innej spra­wie klientką mec. Gór­skiego, z któ­rym wspól­nie pro­wa­dzimy pro­cesy doty­czące smogu. Pani Kata­rzyna czuła się pokrzyw­dzona, gene­ral­nie rzecz ujmu­jąc, sta­nem jako­ści powie­trza w Pol­sce. Po kil­ku­ty­go­dnio­wych ana­li­zach praw­nych zapro­po­no­wa­li­śmy klientce wystą­pie­nie z powódz­twem o ochronę dóbr oso­bi­stych w tej spra­wie. W krót­kim cza­sie sprawą zainteresowało się kilka znanych osób, w tym Jerzy Stuhr, Zofia Czer­wiń­ska, Lesław Żurek, Mariusz Szczy­gieł i Gra­żyna Wolsz­czak-Sikora, które rów­nież uwa­żały, że stan powie­trza w Pol­sce i zanie­cha­nia Pań­stwa i samo­rządu w tym zakre­sie, naruszają ich dobra oso­bi­ste. Tak powstała akcja #po­zy­wam­smog, któ­rej amba­sa­do­rami zostały ww. osoby.

Jaka była pod­stawa prawna, na któ­rej opierał się pozew?

Zasad­ni­czą pod­stawą prawną żąda­nia są prze­pisy kodeksu cywil­nego doty­czące ochrony dóbr oso­bi­stych. W uza­sad­nie­niu żąda­nia wska­zu­jemy na naru­sze­nie przez stronę prze­ciwną sze­regu prze­pi­sów prawa kra­jo­wego, ale rów­nież prze­pi­sów prawa euro­pej­skiego i mię­dzy­na­ro­do­wego, w tym Dyrek­tywy CAFE oraz Kon­wen­cji o Och­ro­nie Praw Czło­wieka i Pod­sta­wo­wych Wol­no­ści.

Jaka była argu­men­ta­cja strony prze­ciw­nej?

Argu­men­ta­cja strony prze­ciw­nej była wielowątkowa i nie sposób tu wymie­nić wszyst­kich argu­men­tów pozwa­nej. Przede wszystkim strona prze­ciwna wska­zy­wała, że nie może być mowy o jej odpo­wiedzialności za naru­sze­nie dóbr oso­bi­stych powódki, z uwagi na fakt, że od wielu lat pozwana podej­muje sze­reg dzia­łań w zakre­sie poprawy jako­ści powie­trza w Pol­sce. Ponadto, strona prze­ciwna wska­zy­wała, że nie istnieje takie dobro oso­bi­ste jak np. prawo do życia w czy­stym śro­do­wi­sku i w związku z tym nie może być mowy o jego ochro­nie.

Dla­czego według Was była nieskuteczna?

Od początku wska­zy­wa­li­śmy, że argu­men­ta­cja ta jest chy­biona, albo­wiem Pań­stwo jest roz­li­czane nie z tego co zro­biło, ale z tego co zro­biło sku­tecz­nie. Rolą Państwa jest to, aby stan powie­trza w Pol­sce odpo­wia­dał nor­mom i Pań­stwo nie może zwol­nić się z tego obo­wiązku wska­zu­jąc, że podej­muje wiele, ale nie­sku­tecz­nych i spóź­nio­nych dzia­łań. Warto tutaj przy­to­czyć być może bar­dziej jaskrawy przy­kład: oby­wa­tel, który nie płaci podat­ków, lecz robi wszystko, aby temu spro­stać, nie zostaje zwol­niony z obo­wiązku zapłaty podatku tylko z tego powodu, że bar­dzo się starał. Podob­nie jest ze sprawą smogu. Pań­stwo ma działać sku­tecz­nie, a nie tylko się starać. Naszą argu­men­ta­cję w tym zakre­sie potwier­dził rów­nież sąd w ust­nych moty­wach roz­strzy­gnię­cia. Sąd wska­zał, że dzia­ła­nia Skarbu Pań­stwa w zakre­sie ochrony jako­ści powie­trza w naszym kraju były spóź­nione i nie­sku­teczne.

Co do ist­nie­nia prawa do życia w czy­stym śro­do­wi­sku jako dobra oso­bi­stego, to sta­no­wi­sko pozwa­nej w tym zakre­sie było rów­nież chy­bione i sprzeczne z orzecz­nic­twem Euro­pej­skiego Try­bu­nału Praw Czło­wieka, a także dok­tryną prawa, do któ­rej dotar­li­śmy. Ana­liza tych źró­deł pro­wa­dzi bowiem do wnio­sku, że takie dobro oso­bi­ste nie tylko ist­nieje, ale sta­nowi rów­nież prawo człowieka. Naszym zda­niem, potwier­dzo­nym rów­nież przez sąd, zanie­cha­nia Pań­stwa w zakre­sie ochrony powie­trza naru­szają rów­nież prawo do wol­no­ści, a także prawo do pry­wat­no­ści i posza­no­wa­nia miej­sca zamiesz­ka­nia.

Czy spodziewacie się, że sprawa trafi do sądu wyż­szej instan­cji?

Oczy­wi­ście, że tak. Mini­ster­stwo Śro­do­wi­ska już zapo­wie­działo ape­la­cję w tej spra­wie.

Na jakim etapie są inne pro­wa­dzone przez Was sprawy „smo­gowe”?

W toku są aktu­al­nie indy­wi­du­alne postę­po­wa­nia pozo­sta­łych amba­sa­do­rów akcji #po­zy­wam­smog, w tym Jerzego Stuhra, Zofii Czer­wiń­skiej, Lesława Żurka, Mariu­sza Szczy­gła oraz Kata­rzyny Anku­do­wicz. Kolejne roz­prawy już w lutym i marcu tego roku.

W przy­go­to­wa­niu jest rów­nież pozew w postę­po­wa­niu gru­po­wym, który będzie doty­czył usta­le­nia odpo­wiedzialności Skarbu Pań­stwa za szkodę i krzywdę człon­ków grupy (zarówno już ponie­sioną, jak i mogącą powstać w przy­szło­ści), a wyni­ka­jącą z zanie­chań jed­no­stek orga­ni­za­cyj­nych Skarbu Pań­stwa przy wyko­ny­wa­niu wła­dzy publicz­nej. Pozew ten zamie­rzamy zło­żyć do końca pierw­szej połowy tego roku. Wię­cej informacji na stro­nie www.pozy­wam­smog.eu.

Co należy zro­bić, żeby pozy­wa­jąc o smog sko­rzy­stać z Waszego wspar­cia praw­nego?

W spra­wach indy­wi­du­al­nych zapra­szam do kon­taktu z Kan­ce­la­rią pod nume­rem tel. +48 22 290 35 75, mailowo: sekretariat@gorski-radcaprawny.pl lub kore­spon­den­cyj­nie pod adre­sem: ul. Żura­wia 6/12, lokal 773, pię­tro VII, 00-503 War­szawa.

W spra­wie postę­po­wa­nia gru­po­wego zapra­szam nato­miast do kon­taktu przez for­mu­larz zgło­sze­niowy znajdujący się na stro­nie www.pozywamsmog.eu lub mailowo: smo­g@gor­ski-rad­ca­prawny.pl.

Jeśli chcesz, by i Tobie Kancelaria pomogła w pozwie o smog, skontaktuj się z nią wska­za­nymi wyżej dro­gami lub przez Lin­ke­dIn – tu link do pro­filu. Jeśli spodo­bały Ci się moje elsowe zna­jo­mo­ści, zobacz gościnny wpis media­tora Mate­usza Gier­czaka. A jeśli chcesz więcej wywiadów – zobacz ten z fry­zje­rem, który ogo­lił ZAiKS!

Dzięki, że mnie odwiedziłeś 🙂

Jak nie kraść w Internecie?

Jak zdobyć darmowy kontent?

Poznaj mnie

KONTAKT

prawo2